Jak wybrać psychoterapeutę?
Terapeuta – kto to tak naprawdę?
Dlaczego wybór terapeuty nie jest tak prosty, jak wybór lekarza
Gdy idziemy do lekarza, raczej nie zastanawiamy się, czy ma odpowiednie kwalifikacje. Wiemy, że przeszedł studia, egzaminy, staż, specjalizację i posiada uprawnienia. Decyzja „lekarz czy znachor?” to co najwyżej kwestia naszych preferencji – ale kompetencje są jasno określone i sprawdzane.
W przypadku psychoterapii… tak prosto już nie jest.
W Polsce nie istnieje ustawa regulująca zawód psychoterapeuty. To oznacza, że każdy może nazwać się terapeutą i otworzyć gabinet – bez kontrolowania wykształcenia, doświadczenia czy etyki pracy.
Czy to bezpieczne? – Nie.
Czy daje przestrzeń do nadużyć? – Tak.
Czy powinniśmy przez to rezygnować z psychoterapii? – Absolutnie nie.
Dobrze przeprowadzona terapia ratuje zdrowie, relacje, a czasem życie. Dlatego warto wiedzieć, jak wygląda droga profesjonalnego terapeuty i jak rozpoznać kompetentnego specjalistę.
Certyfikat to nie koniec nauki!
Psychoterapia to młoda, dynamiczna dziedzina nauki. Badania, techniki i podejścia stale się zmieniają.
Dlatego dobry terapeuta uczy się całe życie.
Uczestniczy w konferencjach, szkoleniach, superwizjach i pozostaje w organizacjach zawodowych, które wymagają przestrzegania kodeksu etyki.
Czy to oznacza, że każdy certyfikowany terapeuta jest idealny?
Nie. Ale certyfikacja zmniejsza ryzyko, że trafimy na osobę bez wiedzy i umiejętności.
Jak szkoli się prawdziwy psychoterapeuta?
Profesjonalny terapeuta nie „uczy się z internetu”. Droga do kompetencji jest długa i wymagająca.
1. Studia wyższe
Najczęściej psychologia, ale nie tylko.
2. Czteroletnie szkolenie podyplomowe
W konkretnym nurcie psychoterapii (np. poznawczo-behawioralnym, psychodynamicznym, humanistycznym).
To tysiące godzin:
-
teorii,
-
praktyki,
-
pracy własnej,
-
fakultetów,
- i wielu innych rzeczy
3. Superwizja
Terapeuta konsultuje swoją pracę z bardziej doświadczonym specjalistą. To forma kontroli jakości i nauki.
4. Akredytacja towarzystw naukowych
Szkolenia zatwierdzane np. przez:
-
Polskie Towarzystwo Psychiatryczne,
-
Polskie Towarzystwo Psychologiczne,
-
Polskie Towarzystwo Psychoterapii Poznawczej i Behawioralnej,
-
Polskie Towarzystwo Psychoanalityczne,
-
Towarzystwo Psychoterapii Gestalt.
5. Certyfikat
Po zakończeniu szkolenia terapeuta zdaje egzaminy i otrzymuje oficjalny certyfikat psychoterapeuty.
Jak to wygląda w Polsce? (dane z badań)
Z raportu o psychoterapeutach w Polsce (Suszek i in., 2017) wynika, że:
ponad połowa terapeutów nie ma certyfikatu,
zawód wykonują głównie kobiety (80% uczestników badania),
średnio przeszli ponad 900 godzin szkolenia,
najpopularniejsze podejście: eklektyczne (łączenie różnych metod),
następnie psychodynamiczne i psychoanalityczne,
większość pracuje prywatnie,
najczęstsze problemy pacjentów: zaburzenia lękowe, nastroju i osobowości.
Dlaczego TERAPEUTA ma takie znaczenie w terapii?
Techniki terapeutyczne są ważne, ale badania pokazują coś jeszcze ważniejszego…
Relacja terapeutyczna = klucz do sukcesu
Badania (Werbart i in., 2019) porównały terapie uznane przez pacjentów za skuteczne i nieskuteczne.
✅ W udanych terapiach:
-
pacjent i terapeuta rozumieli problem w podobny sposób,
-
mieli jasne cele,
-
relacja była wspierająca,
-
terapeuta dostosowywał styl pracy do pacjenta.
❌ W terapiach bez poprawy:
-
terapeuci skupiali się na trudnościach pacjenta,
-
nie doceniali swojej roli w relacji,
-
brakowało elastyczności.
Co naprawdę decyduje o skuteczności psychoterapii?
Według Safran i in. (2014) terapia to współpraca pacjenta i terapeuty, która obejmuje:
-
zaangażowanie obu stron,
-
odpowiednie techniki,
-
umiejętne ich wykorzystanie,
-
dynamikę relacji,
-
sojusz terapeutyczny (wspólne cele i zaufanie),
-
aktywną współpracę.
A według Zilcha-Mano (2017) subiektywne poczucie dopasowania do terapeuty i zdolność do tworzenia satysfakcjonującej relacji to jedne z najważniejszych czynników powodzenia.
Wnioski dla pacjenta
Nie mamy wpływu na brak ustawy…
Ale mamy wpływ na wybór terapeuty.
Warto zwrócić uwagę na:
✅ szkolenie i certyfikat,
✅ przynależność do towarzystw zawodowych,
✅ superwizję i rozwój,
✅ styl relacji (czy czuję się rozumiany i bezpieczny?).
Profesjonalni terapeuci istnieją i wykonują ogromnie wartościową pracę.
Trzeba tylko wiedzieć, jak ich rozpoznać.

0 komentarzy